ÖĞRETMENLERİN SORU SORMA DENEYİMLERİNİN SOKRATİK SORGULAMA ENTELEKTÜEL STANDARTLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırma sınıf öğretmenlerinin soru sorma deneyimlerinin sokratik sorgulama entelektüel standartları açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Odak grup görüşmesi yöntemi ile 30 öğretmen ile onarlı gruplar halinde üç farklı oturumda yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, önceden hazırlanan sorulara araştırmaya katılan öğretmenlerin yanıtlarından elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Öğretmenlerin soru sormak ile ilgili ilk akıllarına gelen kelimeleri öğrenmek olduğu daha sonra yanıt, şüphe, neden?, düşünmek, bilmek, gelecek kelimelerinin geldiği ve bu kelimelerin soru sormanın amacı, aracı, tetikleyicisi, ön koşulu olarak tanımladıkları; öğretmenlerden 12 ‘sinin geçmişte öğretmeninden, akranlarından ve geleneksel bakış açısı nedeniyle soru sormak ile ilgili olumsuz deneyimlere sahip olduğunu 7 ‘sinin ise öğretmeninden ve ailesinden dolayı geçmişte olumlu deneyimlere sahip olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğrencilerin ürettikleri düşünceleri değerlendirmek amaçlı sordukları sorular sokratik sorgulama entelektüel standartları açısından incelendiğinde öğretmenlerin kesinlik, genişlik, belirginlik, açıklık standartlarına ilişkin sorular sorduklarını ancak mantıklılık, doğruluk, uygunluk, derinlik standartlarına ilişkin hiç soru sormadıkları bulgularına ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study was counducted to investigate the questioning experiences of classroom teachers in terms of the intellectual standards of socratic inquiry. 30 teachers were held using focus group interview method. Their answers were analyzed by descriptive analysis and content analysis method. Teachers expressed that, the first word that comes into their mind about asking questions is “learning” and also “Why?, doubt, think, know and future”. They said these words can be defined as the goal, tool, trigger and precondition of asking questions. Twelve of the teachers have negative experience from their teachers, peers and traditional perspective in the society, seven of the teachers have a positive experience from their teachers and families. When the questions that the teachers ask are examined in terms of socratic inquiry, it’s been reached that they ask questions related to clarity, precision, breadth but they don’t ask questions related to depth, relevance, logicalness and accuracy.
Keywords
- Akbulut, T. (1999). İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Derslerdeki Soru Sorma Etkinliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi.
- Applegate, M. D., Quinn, K.B. and Applegate, A. (2002, October). Levels of Thinking Required by Comprehension Questions in Infırmal Reading Inventories. Reading Teacher, 56, 174-180.
- Aydemir, Y.Çiftçi. Ö. (2008, Haziran). Edebiyat Öğretmeni Adaylarının Soru Sorma Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Gazi Üniveristesi Eğitim Fakültesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 103-115.
- Bağcaz, E. (2009). Sorgulayıcı Öğretim Yönteminin Öğrencilerin Akademik Başarısı ve Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumuna Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
- Başkale H., (2016, 1 Ocak). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. Erişim Tarihi: 09.03.2018: http://www.deuhyoedergi.org.
- Beyer, B. (1987). Practical strategies for the teaching of thinking. Boston: Allyn and Bacon.
- Birnbacher D. ve Digerleri. (2006). Sokratik Konusma. Tarih- Kuram- Uygulama. (Yücesoy Sabir ed. Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Blatchford, I.; Mani, L. (2008, March). Would You Like to Tidy Up Now?” An Analysis of Adult Questioning in the English Foundation Stage. Early Years, 28(1), 5-22.
- Boswell, C. (2006). The Art of Questioning: Improving Critical Thinking. Annual Review of Nursing Education 4. ProQuest Nursing & Allied Health Source, p. 291.
- Ciardiello, A. V. (1998). Did You Ask a Good Question Today? Alternative Cognitive and Metacognitive Strategies. Journal of Adolescebt and Adult Literacy, 42, 1-13.
- Chappella, K.; Crafta, A., Burnarde, P. and Creminb, T. (March, 2008). Question-Posting and Quesiton-Responding: The Heart of of “Possibility Thinking” in The Early Years. Early Years,28 (3), 267-286.
- Çalışkan, H. (2011, Ocak). Öğretmenlerin Hazıladığı Sosyal Bilgiler Dersi Sınav Sorularının Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 120-132.
- Çebi, B. (2006). Sokratesçi Öğretme Yaklaşımının İlköğretim Türkçe Eğitim Programına Yansıması ve Uygulamadaki Durum, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Duster, S. (1997). Classroom Questioning How Teacher Use it to Promote Creativity And Higher Level Thinking. Master of Art Education, The Faculty of Pacific Lutheran University, USA.
- Emir, S., Hüner, S. B. ve Uzelli, O. (2012). Sokratik Sorgulama Yönteminin Akademik Başarı, Eleştirel Düşünme Ve Üstbilişsel Farkındalık Düzeyleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. II. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı. 27-29 Eylül 2012.
- Emiroğlu, İ. (2004). Klasik Mantığa Giriş. Ankara: Elis.
- ENNIS, R. H. (1985, October). A Logical Basis for Measuring Critical Thinking Skills. Educational Leadership, 43 (2), 44-48.
- Gall, M. (1984, Nowember). Synthesis of Research on Teachers Questioning. Education Leadership, (42), 40-47.
- Gibbs, Annita. (1997, Winter). Focus Groups. Social Research Update. Erişim Tarihi: 16 Mart 2018, http://sru.soc.surrey.ac.uk/SRU19.html.
- Johnston, J., Halocha, J., Chater, M. (2007). Developing Teaching Skills in the Primary School. USA: Opan University Press.
- Keng T.T (1996). Critical Thinking and Socratic Inquıry in the Classroom. Paper Present at Join ERA AAre Conferans Singapore, National Institute of Education.
- Kintsch, E. (2005, January). Comprehernsion Theory as a Guide fort the Desing of Thoughtful Questions. Topics in Language Disorders, 25, 51-64.
- Küçüktepe, C (2015). An Evaluation of Teachers’ Questions in Terms of Socratic Inquiry Technique, Anthropologist, 20, 156-165.
- MacNaughton, G., Williams, G. (2004). Teaching Young Children Choices in Teory and Practice. Australia: Ligare Pty. Ltd
- Mason, M.(2008). Critical Thinking And Learning. Malden: Blackwell Publishing.
- McKown, L.K. (1997) . Improving Leadership Through Better Decision Making: Fostering Critical Thinking. A Research Paper Presented To The Research Department Of Air Command And Staff College. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011, http://www.au.af.mil/au/ awc/awcgate/acsc/97-0506.pdf.
- Neuman W L (2007). Toplumsal Araştırma Yöntemleri- Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (3. cilt), (Özge, S, çev), İstanbul: Yayın Odası.
- Norah, M., Saxton, J. (1994). Asking Better Questions, (2nd ed.) Ontario: Pembroke.
- Obay, M. (2009). Problem Çözme Yoluyla Eleştirel Düşünme Becerilerinin Gelişim Sürecinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Öner, N. (1998). Klasik Mantık (8. Basım). Ankara: Bilim.
- Özlem, D. (2004). Mantık Klasik/Sembolik Mantık, Mantık Felsefesi (7. Basım). İstanbul: İnkılâp.
- Paul R., Elder L. (2016). The Thinker’s Guide To Socratic Questoning,Foundation For Critical Thinking. USA: Foundation for Critical Thinking.
- Robbins, A. (1995). İçindeki Devi Uyandır, (Dışbudak, B. Ç.,Çev.), İstanbul: İnkılap Yayınevi.
- Saban, A. ve Ersoy, A. (2016). Ankara: Anı Yayınları.
- Short, K. G., Harste, J. and Burke, C. (1996). Creating classrooms for authors and inquirers. Portland: Stenhouse Publisher.
- Şen, Z. (2003). Modern Mantık. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Taşpınar, M. (2005). Kuramdan Uygulamaya Öğretim Yöntemleri. Elazığ: Nobel Basımevi.
- Tienken, C.H., Goldberg, S., DiRocco, D. (2009, July), Questioning the Questions. Kappa Delta Pi Record, 46 (1), 28-32.
- Vural, M. (2003). İslam Felsefesi Sözlüğü. Ankara: Elis.
- YILDIRIM, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Yip, D.Y. (2004, December). Questioning Skills for Conceptual Change in Science Instruction, Journal of Biological Education. 38(2), 76-83.
- Zee, E. and Minstrell, J. (1997, Nowember). Using Questioning to Guide Student Thinking. The Journal of the Learning Sciences. 6 (2), 227-269. This study was conducted to investigate the questioning experiences of classroom
